WINA BURGUNDZKIE

Trochę historii

Bezpośredni wpływ na historię winiarstwa w Burgundii wywarli mnisi kościoła rzymskokatolickiego. To Benedyktyni byli pierwszymi rzeczywistymi właścicielami burgundzkich winnic. Zaczęli kupować tereny obsadzone winoroślą już od 910 roku, sukcesywnie, przez kolejne stulecia, dokupując co raz więcej ziemi. Z kolei największa otoczona murami winnica w regionie – Clos de Vougeot powstała w 1336 roku z inicjatywy innego zakonu – Cystersów. To również oni pierwsi zapoczątkowali system klasyfikacji win w oparciu o pochodzenie zbiorów ze specyficznych geograficznie mikroregionów (cru). Winnice Burgundii zajmują powierzchnię 29 000 hektarów. To wymarzony kierunek dla wszystkich miłośników wina.

"Klimaty"

„Klimatem” (climat) nazywamy w Burgundii specyficzną parcelę lub „połać” ziemi, na której uprawiana jest winorośl. Każdy „klimat” obejmuje bardzo precyzyjnie, zgodnie z planem kadastralnym wyznaczony obszar geograficzny. Granice „klimatów” sięgają Średniowiecza, kiedy mnisi katoliccy uprawiali tu winorośl i zaczęli tworzyć podwaliny pod klasyfikację wytwarzanych win.
Te małe parcele ziemi zostały wyróżnione na podstawie wielu kryteriów np. orientacja zbocza, charakter gleby, nasłonecznienie, specyficzny mikroklimat. Często te granice są czysto historyczne. Takich wyróżnionych działek może być kilka w każdej apelacji. We wszystkich winnicach Burgundii są oficjalnie wydzielone 1463 „klimaty”. Chodzi o to, żeby precyzyjnie powiązać wino z dokładnym miejscem jego produkcji.
4 kategorie apelacji mogą na etykiecie wymienić nazwę „klimatu”.  Należy więc pamiętać, że ma etykiecie wina z Burgundii, po wzmiance AOC lub Grand Cru lub Premier Cru następuje nazwa „klimatu”.
Warto zaznaczyć, że burgundzkie „klimaty” zostały niedawno wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Apelacje w burgundzkiej winnicy

W Burgundii wyróżniamy zatem 4 poziomy apelacji, zróżnicowane pod względem położenia geograficznego.

Apelacje regionalne

Zaczynamy od apelacji regionalnych, które określają wina z głównych regionów winnicy. Podzielone są na 6 AOC (Chronione Nazwy Pochodzenia). Umożliwiają one klasyfikację win produkowanych na całym terytorium Burgundii według określonych cech (AOC Bourgogne Aligoté dla win białych produkowanych z odmiany winorośli o tej samej nazwie, AOC Crémant de Bourgogne dla win musujących itp.). Ponad połowa całkowitej produkcji win w Burgundii używa właśnie nazewnictwa związanego z apelacjami regionalnymi.

Apelacje gminne

Następnie pojawiają się apelacje gminne, czyli te związane ze specyficzna gminą czy nazwą miejscowości i apelacją, w której wytwarza się wino. Są to np. Aloxe-Corton, Gevrey-Chambertin, Meursault, Pommard, Vosne-Romanée i Vougeot. Te wina, to mniej więcej jedna trzecia produkcji.

Premier Cru i Grand Cru

Wsród apelacji gminnych wyróżnia się wina pochodzące z konkretnej parceli ziemi – premier crus. Stanowią one zaledwie 10% wszystkich win regionu i są dosyć łatwe do zidentyfikowania.  Po nazwie gminy AOC, z której pochodzi działka, następuje nazwa „klimatu”. Odnajdujemy tu bardzo urokliwych nazwy, które świadczą o długiej historii burgundzkich winnic (Sur le Chêne – Na Dębie; Sous la Roche – Pod Skałą, Les Pucelles – Niewinne Dziewczęta itp.).

Na samym szczycie klasyfikacji odnajdujemy wina nazywane grand cru. W ten sposób podkreśla się, że są one wyjątkowe, a produkcja ich jest marginalna – 1-2 % wszystkich win burgundzkich. Wina grand cru cieszą się międzynarodową renomą, choć pochodzą z upraw winorośli na niewielkich działkach – kilka hektarów lub nawet zaledwie kilka arów – w obrębię „klimatów”. Nawet ci, którzy nie interesują się światem wina, z pewnością słyszeli już o La Tâche, Romanée-Conti, Grands Echezeaux lub o Corton-Charlemagne Grand Cru.

Burgundzkie odmiany winogron

Najbardziej znanym szczepem Burgundii jest z pewnością Pinot Noir. Tę odmianę sadzono tutaj u zarania winnic burgundzkich, prawdopodobnie jeszcze w czasach galijsko-rzymskich.

Od wieków uprawia się także w Burgundii odmianę Chardonnay, z której produkuje się sławne wina białe Côte de Beaune, Côte Chalonnaise, Mâconnais i Chablis.

Kolejna bardzo stara odmiana winorośli uprawiana w Burgundii to Gamay. Nazwa ta pochodzi od przysiółka wioski Saint-Aubin, niedaleko Puligny-Montrachet. To z tej odmiany wytwarza się słynne czerwona wina z Mâconnais.

Aligoté to także bardzo stara odmiana winorośli. Szczep ten jest szeroko rozpowszechniony na obszarze, który nie nadaje się do uprawy Pinot Noir lub Chardonnay, ale wciąż pozostaje doskonałym terenem dla winorośli.

Aligoté, Chardonnay, Pinot Noir i Gamay mogą być użyte do produkcji burgundzkich win musujących –  Crémant de Bourgogne.

Przejeżdżając przez Auxerrois można spotkać także inne, mniej popularne odmiany winorośli, np. Sauvignon i César. Pierwsza daje lekkie i owocowe białe wino o nazwie Saint-Bris (apelacja gminna). Druga, dodana do Pinot Noir, nadaje solidności i pewnej długości w ustach czerwonym winom z apelacji Irancy (apelacja gminna).