Trochę historii

Gruzja uważana jest za kolebkę winiarstwa światowego. Historia gruzińskiego wina liczy sobie ponad 8 000 lat.

W kilku częściach kraju odnaleziono ślady uprawy winorośli i winiarstwa pochodzące aż z VI wieku p.n.e.

Były to między innymi gliniane amfory, liczące sobie ponad 8000 lat. Po przeprowadzeniu analiz okazało się, że zawierały resztki wina. W niektórych z tych amfor odkryto również pestki winogron odmiany Rkatsiteli. Wskazuje to, że już wtedy uprawa winorośli była wysoko rozwinięta. Wielu archeologów potwierdza także, że Gruzja jest pierwszym krajem, w którym „udomowiono” dziką winorośl do uprawy.

Również badania lingwistyczne potwierdzają tezę, że to właśnie w Gruzji wino pojawiło się po raz pierwszy. Istnieje wiele dowodów na to, że słowo „wino” pochodzi od gruzińskiego słowa gvino i stamtąd rozprzestrzeniło się na cały świat.

Ciemne odmiany winorośli

Saperavi

Z odmiany zwanej Saperavi wytwarza się mocne wina czerwone, odpowiednie do długiego leżakowania. Odmiana ta pozwala na osiągnięcie wysokiego poziomu

alkoholu, dlatego często jest łączona z innymi, łagodniejszymi odmianami winogron. Saperavi to jedna z głównych odmian winorośli wykorzystywana do produkcji win czerwonych.

Ojleshi

Ojaleshi to kolejna ciemna odmiana winogron. Jest ona dość powszechnie uprawiana w zachodniej Gruzji – w regionie Samegrelo, na górskich zboczach w pobliżu brzegów rzeki Tskhenistskali.

Usakhelauri

Usakhelauri to miejscowa ciemna odmiana winogron. Są to grona winne o wyjątkowej jakości, które uprawia sie na zboczach Gór Lechkhumi. Proces uprawy jest dość złożony i charakteryzuje się niskimi zbiorami. Każdego roku można zebrać tylko trzy tony winogron, wina Usakhelauri osiągają zetem bardzo wysokie ceny.

Alexandreuli

Alexandreuli to ciemna odmiana winogron, jedna z najstarszych w Gruzji.

Jasne odmiany winorośli

Rkaciteli

Ta wiodąca jasna odmiana winogron w Gruzji stanowi 43% wszystkich upraw winorośli w tym kraju, które rozciagają się na 20 000 hektarach.

Rkaciteli winifikowane jest głównie do produkcji win wytrawnych, ale jest również niezbędną odmianą winogron objętych ChNP Kardenakhi, które jest winem wzmocnionym.

Krakhuna

Krakhuna to jasna odmiana winorośli produkowana w zachodniej Gruzji. Jest bardzo odporna na mróz. Neutralny aromat i wysoki poziom kwasowości Krakhuny

sprawiają, że jest to doskonałe winogrono, które wchodzi w skład wielu wytrawnych białych win. Niektóre tradycyjne wina wzmocnione, produkowane w stylu podobnym do Madery, również zawierają Krakhunę.

Mtsvane Kakhuri

Odmiana ta łatwo akumuluje cukier przy zachowaniu wysokiej kwasowości, dlatego ma duże znaczenie w produkcji wzmacnianych win słodkich. Dobrze przystosowąła się do wapiennych gleb Kachetii i daje obfite plony. Z Mtsvane kakhuri wytwarza się winifikowane w europejskim stylu, młode, białe wino wytrawne, które charakteryzuje się jasną barwą ze słomkowo-zielonkawymi refleksami i aromatem świeżej białej brzoskwini, kwiatów, cytrusów i innych owoców tropikalnych, z lekkim niuansem mineralnym. Jeżeli będzie winifikowane w Qvevri, rozwinie na podniebieniu aromaty moreli i owoców pestkowych.

Qvervi, tradycyjne gruzińskie gliniane naczynia służące do wytwarzania wina

Qvevri lub kvevri (po gruzińsku ქვევრი) to duże gliniane naczynia ze stożkowym zakończeniem. Ich pojemność waha się od 1000 do 6000 litrów. Wykorzystuje się je do produkcji i przechowywania wina w Gruzji i są najstarszą znaną metodą produkcji wina. Mają one bardzo pozytywny wpływ na wino i nadają gruzińskiemu winu jego wyjątkowe cechy. W 2013 roku UNESCO wpisało tradycyjną gruzińską metodę uprawy winorośli w qvevri na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Kompozycja gliny, z której są wykonane qvevri pomaga wzmocnić ściany naczyń, ale pełni także rolę naturalnego środka antyseptycznego. Ich wnętrze wyłożone jest warstwą wosku pszczelego, który zapewnia wodoodporność.

Gruzińskie wina pomarańczowe

Wino pomarańczowe, zwane także winem bursztynowym, to gruziński trunek, którego początki sięgają 8 tysięcy lat wstecz, czyli zarania dziejów winiarstwa. Obecnie wina te są produkowane także w innych krajach, zwłaszcza we Francji.

To jednak pomarańczowe wina gruzińskie są tymi najlepszymi w swoim gatunku. Wynika to z wielowiekowej tradycji oraz typowej dla Gruzji metody produkcji win w glinianych qvervi.

W przeciwieństwie do wina różowego, które można opisać jako wino czerwone winifikowane jak wino białe, wino pomarańczowe to wino białe winifikowane jak wino czerwone.

Proces produkcji wymaga specjalnej winifikacji winogron: w przeciwieństwie do wina białego, w przypadku którego winogrona są tłoczone i fermentowany jest tylko sok, przy produkcji win bursztynowych w procesie fermentacji winogrona wykorzystuje się w całości.

Sok z białych odmian winogron maceruje ze skórką i nasionami. Czas maceracji zależy od rodzaju wina. To polifenole i antocyjany zawarte w skórce winogron nadają gruzińskiemu winu pomarańczowemu charakterystyczny bursztynowy kolor i szczególny aromat.